11 november Sint-Maarten Bedelaars-dag

 

Op Sint Maarten kan het ’s avonds leuk op straat zijn. Groepjes kinderen lopen langs de deuren, in de ene hand hebben ze een lantarentje van papier of soms een uitgeholde pompoen met een griezelig gezicht. In de andere hand een tas. De kinderen bellen aan, zingen een liedje voor degene die opendoet en dan gebeurt het: de kinderen krijgen een handvol snoep of een stukje fruit (saai, maar wel lekkker), en lopen dan vrolijk naar de volgende deur. Tegenwoordig is het leuk om te zien dat er ook kinderen meelopen en zingen van wie de ouders een ander of geen geloof hebben.

Want het feest van Sint Maarten gaat er om dat je vrijgevig en gastvrij mag zijn naar anderen en tegelijkertijd is het Sint-Maartenfeest een feest van lichtjes, en dat hebben andere religies dus ook. Juist in deze tijd van het jaar vieren Hindoestaanse kinderen het Divali feest, het lichtjesfeest. En dat is ook een feest van: goed doen voor anderen is leuk!

 

Hier volgt het verhaal van hoe het zover is gekomen met Maarten.

Martinus van Tours, in Nederland en België wel Sint Maarten genoemd (316 of 317-397). De heilige Maarten werd in het jaar 316 in het huidige Hongarije geboren. Hij werd opgevoed in de Italiaanse stad Pavia. Hoewel zijn ouders heidenen waren, liep de twaalfjarige Maarten van huis weg om zich te laten onderwijzen in de christelijke leer. In die tijd was het de gewoonte dat de zonen uit adellijke riddergeslachten de dienst aan het hof van hun vader overnamen. Daarom werd Maarten op zijn vijftiende jaar, op bevel van de Romeinse keizer tot ridder in het Romeinse leger geslagen.

stmaarten_kl1.jpg

Enkele jaren later liet hij zich dopen om ten slotte van zijn ridderplichten ontheven te worden om zich geheel aan het christelijke geloof te wijden. Hij onderwees de mensen in het christelijk geloof door hen tot voorbeeld te zijn. Rond 360 vestigde Martinus zich als kluizenaar te Liguge bij Poitiers. Door de grote toevloed van volgelingen ontstond hier in 361 het eerste klooster op Franse bodem. In 371 werd hij door het volk tegen zijn wil gekozen tot bisschop van Tours. Omstreeks 375 stichtte hij een klooster te Marmoutiers, dat een centrum werd van studie en missionering voor geheel Gallië. Zijn leven werd beschreven door Sulpicius Severus, en Gregorius van Tours. Beiden behoorden tot de meest gelezen auteurs in de middeleeuwen en dit verklaart de grote populariteit die Martinus genoot.Hij is met Antonius Abt de eerste die officieel vereerd werd als belijder (niet-martelaar) Reeds onder Chlodovech was Martinus de patroon van Frankrijk. In Nederland is hij o.a. de patroon van de steden Utrecht en Groningen

Het feest van Sint-Maarten is het volgende herfstfeest na dat van de aartsengel Michaël.

Het Sint Maartenfeest is een feest van offerbereidheid, van goedheid en deemoed. De mens wordt in zijn hartekrachten aangesproken. Als beeld daarvan trekken de kinderen met hun lantarentjes zingend langs de huizen om een ‘aalmoes’ te vragen. Tegelijkertijd is het Sint Maartenfeest een feest van lichtjes en vormt daarmee het eerste ‘lichtfeest’ in een reeks feesten, als voorbereiding op het kerstfeest. In sommige streken van België vervult Sint Maarten dezelfde rol als Sinterklaas. Lang geleden was de feestdag van Sint Maarten het begin van een nieuw jaar op het land. Op die dag stelden de boeren hun meiden en knechten weer voor een nieuw jaar aan. In de protestante kerk wordt st. maarten niet gevierd omdat sinds de reformatie (de beeldenstorm!) de heiligen niet meer vereerd worden.

Uit: Leven met het jaar. Verhalen, liedjes, spelletjes, recepten en knutsels. Uitgeverij Christofoor 1995.

 

Sint-Maarten is ook de naam van een een eiland in de Caribische Zee, genoemd naar de heilige Maarten, Het ligt 240 kilometer ten oosten van Puerto Rico, en zuidelijk van Anguilla, en behoort tot de Kleine Antillen.

Sinds 4000 v. Chr is het eiland bewoond, sinds ca. 800 door de Arowakken-indianen. In de 14e eeuw kwamen de Carib-indianen, die veel oorlogszuchtiger waren en aan kannibalisme deden. Zij noemden het eiland Soualiga (Zout Eiland). Het eiland zou op 11 november (Sint Maarten) 1493 door Columbus ontdekt zijn. De Spanjaarden lieten het eiland aanvankelijk met rust. Rond 1630 vestigden Fransen en Nederlanders zich er, vooral vanwege het voorradige zout, maar zij werden door de Spanjaarden verdreven. Pas in 1644 gaven de Spanjaarden hun rechten op.

Op 23 maart 1648 tekenden Frankrijk en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een overeenkomst (Verdrag van Concordia), waarbij het eiland gedeeld werd. Pas in 1817 werd deze overeenkomst definitief; het eiland was toen al zo’n 16 keer van eigenaar verwisseld.

Op 11 november wordt er op Sint Maarten ook feest gevierd, maar hier heeft het feest dus alles met de ontdekking van het eiland door Columbus te maken.