Het weer wordt kouder, de dagen worden korter, de bladeren verkleuren en vallen van de bomen. Binnen een paar maanden is het winter. Als het koud wordt, trekken de mensen zich terug in hun warme huizen. Als ze voedsel nodig hebben, gaan ze naar een winkel of een restaurant. Als ze naar buiten gaan trekken ze warme kleren aan. Maar wat doen de dieren als de winter er aan komt?
1. Schrijf in het kort op wat er in jouw dagelijks leven verandert als het weer kouder wordt.
Sommige dieren trekken weg. Ze gaan naar gebieden waar het warmer is of waar ze voedsel kunnen vinden. Veel vogels emigreren in de herfst. Omdat de reis gevaarlijk kan zijn, vliegen ze soms in grote groepen (zwermen). Zo vliegen ganzen in een v-formatie en ze maken onderweg veel geluid.
Dieren op reis
De meeste trekvogels leggen grote afstanden af. Ze leggen ieder jaar dezelfde route af en ze gebruiken onderweg vaste rustplaatsen. Volgens deskundigen vinden ze de juiste route door zich te oriënteren op de zon, de maan en de sterren. Ook denken dat de vogels ze een soort kompas in hun hersenen hebben.
Ook andere dieren trekken naar warmere plaatsen om voedsel te vinden. Vissen zwemmen naar warmere gebieden, of ze gaan naar dieper water dat warmer is.
Sommige vlindersoorten leggen als het winter wordt zeer grote afstanden af. Monarchvlinders vliegen in de herfst van Canada en het noorden van de VS naar Mexico, een afstand van duizenden kilometers. Andere insecten kruipen diep in de grond als het kouder wordt. Regenwormen kruipen tot 2 meter diep in de grond.
2. Welke gevaren zijn er voor een zwerm trekvogels?
3. Welke tamme vogelsoort kan altijd de weg naar huis vinden?
Dieren die zich aanpassen
Andere dieren trekken niet weg. Wel bereiden ze zich in de herfst voor op de winter. Sommige dieren krijgen als het kouder wordt vanzelf een dikkere vacht. Er zijn wezel- en konijnensoorten die een witte vacht krijgen, zodat ze niet opvallen in de sneeuw.
Omdat er in de winter weinig voedsel te vinden is, leggen eekhoorns, hamsters, muizen en bevers in de herfst voedselvoorraden aan voor de winter. Ook zijn er dieren die veranderen van menu. De rode vos eet in de lente, zomer en herfst insecten en fruit. Op het einde van de herfst schakelt hij over op kleine knaagdieren.
4. Leg uit waar het begrip hamsteren vandaan komt.
Er zijn ook dieren die zich in de herfst voorbereiden op de winter door extra veel te eten. Ze slaan dit op als lichaamsvet. Dit vet gebruiken ze als energiebron tijdens hun winterslaap. Voor ze aan hun winterslaap beginnen, leggen ze nog een voedselvoorraad aan van bijvoorbeeld noten en eikels. Tijdens die winterslaap daalt hun lichaamstemperatuur, en de hartslag en ademhaling gaan heel langzaam. Als ze aan het eind van de winter wakker worden, gaan ze direct op zoek naar de voedselvoorraad die ze enkele maanden eerder hebben aangelegd.
Enkele diersoorten die een winterslaap houden zijn: egels, vleermuizen, marmotten en mollen.
Weetjes
Paarden en schapen krijgen als het kouder wordt een dikkere vacht. Na de winter verliezen ze die weer.
De noordse stern is de trekvogel die de grootste afstand aflegt. Zo’n 35.000 kilometer per jaar. Ze vliegen in de herfst van een toendragebied in het hoge noorden naar Antarctica in het zuidpoolgebied. Daar begint de lente als hier de herfst begint.
